以德行仁者王,以力假仁者霸。
天子天下之主,诸侯一国之君。
官天下,乃以位让贤;家天下,是以位传子。
陛下尊称天子,殿下尊重宗藩。
皇帝即位曰龙飞,人臣觐君曰虎拜。
皇帝之言,谓之纶音;皇后之命,乃称懿旨。
椒房是皇后所居,枫宸乃人君所莅。
天子尊崇,故称元首;臣邻辅翼,故日股肱。
龙之种,麟之角,俱誉宗藩;君之储,国之贰,首称太子。
帝子爰立青宫,帝印乃是玉玺。
宗室之派,演于天潢;帝胄之谱,名为玉牒。
前星耀彩,共祝太子以千秋;嵩岳效灵,三呼天子以万岁。
神器大宝,皆言帝位;妃嫔媵嫱,总是宫娥。
姜后脱簪而待罪,世称哲后;马后练服以鸣俭,共仰贤妃。
唐放勋德配昊天,遂动华封之三祝;汉太子恩覃少海,乃兴乐府之四歌。
注释
以上为卷一·朝廷的注释。
拼音版
yòu xué qióng lín juǎn yī zhāo tíng。
幼学琼林·卷一·朝廷。
chéng dēng jí。
程登吉。
sān huáng wèi huáng,
三皇为皇,
wǔ dì wèi dì。
五帝为帝。
yǐ dé xíng rén zhě wáng,
以德行仁者王,
yǐ lì jiǎ rén zhě bà。
以力假仁者霸。
tiān zǐ tiān xià zhī zhǔ,
天子天下之主,
zhū hóu yī guó zhī jūn。
诸侯一国之君。
guān tiān xià,
官天下,
nǎi yǐ wèi ràng xián jiā tiān xià,
乃以位让贤;家天下,
shì yǐ wèi chuán zi。
是以位传子。
bì xià zūn chēng tiān zǐ,
陛下尊称天子,
diàn xià zūn zhòng zōng fān。
殿下尊重宗藩。
huáng dì jí wèi yuē lóng fēi,
皇帝即位曰龙飞,
rén chén jìn jūn yuē hǔ bài。
人臣觐君曰虎拜。
huáng dì zhī yán,
皇帝之言,
wèi zhī lún yīn huáng hòu zhī mìng,
谓之纶音;皇后之命,
nǎi chēng yì zhǐ。
乃称懿旨。
jiāo fáng shì huáng hòu suǒ jū,
椒房是皇后所居,
fēng chén nǎi rén jūn suǒ lì。
枫宸乃人君所莅。
tiān zǐ zūn chóng,
天子尊崇,
gù chēng yuán shǒu chén lín fǔ yì,
故称元首;臣邻辅翼,
gù rì gǔ gōng。
故日股肱。
lóng zhī zhǒng,
龙之种,
lín zhī jiǎo,
麟之角,
jù yù zōng fān jūn zhī chǔ,
俱誉宗藩;君之储,
guó zhī èr,
国之贰,
shǒu chēng tài zǐ。
首称太子。
dì zi yuán lì qīng gōng,
帝子爰立青宫,
dì yìn nǎi shì yù xǐ。
帝印乃是玉玺。
zōng shì zhī pài,
宗室之派,
yǎn yú tiān huáng dì zhòu zhī pǔ,
演于天潢;帝胄之谱,
míng wéi yù dié。
名为玉牒。
qián xīng yào cǎi,
前星耀彩,
gòng zhù tài zǐ yǐ qiān qiū sōng yuè xiào líng,
共祝太子以千秋;嵩岳效灵,
sān hū tiān zǐ yǐ wàn suì。
三呼天子以万岁。
shén qì dà bǎo,
神器大宝,
jiē yán dì wèi fēi pín yìng qiáng,
皆言帝位;妃嫔媵嫱,
zǒng shì gōng é。
总是宫娥。
jiāng hòu tuō zān ér dài zuì,
姜后脱簪而待罪,
shì chēng zhé hòu mǎ hòu liàn fú yǐ míng jiǎn,
世称哲后;马后练服以鸣俭,
gòng yǎng xián fēi。
共仰贤妃。
táng fàng xūn dé pèi hào tiān,
唐放勋德配昊天,
suì dòng huá fēng zhī sān zhù hàn tài zǐ ēn tán shǎo hǎi,
遂动华封之三祝;汉太子恩覃少海,
nǎi xìng yuè fǔ zhī sì gē。
乃兴乐府之四歌。
以上为卷一·朝廷的拼音版。