周武王之灭纣,封召公于北燕。
其在成王时,召王为三公:自陜以西,召公主之;自陜以东,周公主之。
成王既幼,周公摄政,当国践祚,召公疑之,作君奭。
君奭不说周公,周公乃称“汤时有伊尹,假于皇天;在太戌时,则有若伊陟、臣扈,假于上帝,巫咸治王家;在祖乙时,则有若巫贤;在武丁时,则有若甘般:率维兹有陈,保乂有殷”。
于是召公乃说。
召公之治西方,甚得兆民和。
召公巡行乡邑,有棠树,决狱政事其下,自侯伯至庶人各得其所,无失职者。
召公卒,而民人思召公之政,怀棠树不敢伐,哥咏之,作甘棠之诗。
自召公已下九世至惠侯。
燕惠侯当周厉王奔彘,共和之时。
惠侯卒,子釐侯立。
是岁,周宣王初即位。
釐侯二十一年,郑桓公初封于郑。
三十六年,釐侯卒,子顷侯立。
顷侯二十年,周幽王淫乱,为犬戎所弑。
秦始列为诸侯。
二十四年,顷侯卒,子哀侯立。
哀侯二年卒,子郑侯立。
郑侯三十六年卒,子缪侯立 缪侯七年,而鲁隐公元年也。
十八年卒,子宣侯立。
宣侯十三年卒,子桓侯立。
桓侯七年卒,子庄公立。
庄公十二年,齐桓公始霸。
十六年,与宋、卫共伐周惠王,惠王出奔温,立惠王弟穨为周王。
十七年,郑执燕仲父而内惠王于周。
二十七年,山戎来侵我,齐桓公救燕,遂北伐山戎而还。
燕君送齐桓公出境,桓公因割燕所至地予燕,使燕共贡天子,如成周时职;使燕复修召公之法。
三十三年卒,子襄公立。
襄公二十六年,晋文公为践土之会,称伯。
三十一年,秦师败于肴。
三十七年,秦穆公卒。
四十年,襄公卒,桓公立。
桓公十六年卒,宣公立。
宣公十五年卒,昭公立。
昭公十三年卒,武公立。
是岁晋灭三郄大夫。
武公十九年卒,文公立。
文公六年卒,懿公立。
懿公元年,齐崔杼弑其君庄公。
四年卒,子惠公立。
惠公元年,齐高止来奔。
六年,惠公多宠姬,公欲去诸大夫而立宠姬宋,大夫共诛姬宋,惠公惧,奔齐。
四年,齐高偃如晋,请共伐燕,入其君。
晋平公许,与齐伐燕,入惠公。
惠公至燕而死。
燕立悼公。
悼公七年卒,共公立。
共公五年卒,平公立。
晋公室卑,六卿始彊大。
平公十八年,吴王阖闾破楚入郢。
十九年卒,简公立。
简公十二年卒,献公立。
晋赵鞅围范、中行于朝歌。
献公十二年,齐田常弑其君简公。
十四年,孔子卒。
二十八年,献公卒,孝公立。
孝公十二年,韩、魏、赵灭知伯,分其地,三晋彊。
十五年,孝公卒,成公立。
成公十六年卒,愍公立。
愍公三十一年卒,釐公立。
是岁,三晋列为诸侯。
釐公三十年,伐败齐于林营。
釐公卒,桓公立。
桓公十一年卒,文公立。
是岁,秦献公卒。
秦益彊。
文公十九年,齐威王卒。
二十八年,苏秦始来见,说文公。
文公予车马金帛以至赵,赵肃侯用之。
因约六国,为从长。
秦惠王以其女为燕太子妇。
二十九年,文公卒,太子立,是为易王。
易王初立,齐宣王因燕丧伐我,取十城;苏秦说齐,使复归燕十城。
十年,燕君为王。
苏秦与燕文公夫人私通,惧诛,乃说王使齐为反闲,欲以乱齐。
易王立十二年卒,子燕哙立。
燕哙既立,齐人杀苏秦。
苏秦之在燕,与其相子之为婚,而苏代与子之交。
及苏秦死,而齐宣王复用苏代。
燕哙三年,与楚、三晋攻秦,不胜而还。
子之相燕,贵重,主断。
苏代为齐使于燕,燕王问曰:“齐王奚如?”
对曰:“必不霸。”
燕王曰:“何也?”
对曰:“不信其臣。”
苏代欲以激燕王以尊子之也。
于是燕王大信子之。
子之因遗苏代百金,而听其所使。
鹿毛寿谓燕王:“不如以国让相子之。
人之谓尧贤者,以其让天下于许由,许由不受,有让天下之名而实不失天下。
今王以国让于子之,子之必不敢受,是王与尧同行也。”
燕王因属国于子之,子之大重。
或曰:“禹荐益,已而以启人为吏。
及老,而以启人为不足任乎天下,传之于益。
已而启与交党攻益,夺之。
天下谓禹名传天下于益,已而实令启自取之。
今王言属国于子之,而吏无非太子人者,是名属子之而实太子用事也。”
王因收印自三百石吏已上而效之子之。
子之南面行王事,而哙老不听政,顾为臣,国事皆决于子之。
三年,国大乱,百姓恫恐。
将军市被与太子平谋,将攻子之。
诸将谓齐愍王曰:“因而赴之,破燕必矣。”
齐王因令人谓燕太子平曰:“寡人闻太子之义,将废私而立公,饬君臣之义,明父子之位。
寡人之国小,不足以为先后。
虽然,则唯太子所以令之。”
太子因要党聚众,将军市被围公宫,攻子之,不克。
将军市被及百姓反攻太子平,将军市被死,以徇。
因搆难数月,死者数万,众人恫恐,百姓离志。
孟轲谓齐王曰:“今伐燕,此文、武之时,不可失也。”
王因令章子将五都之兵,以因北地之众以伐燕。
士卒不战,城门不闭,燕君哙死,齐大胜。
燕子之亡二年,而燕人共立太子平,是为燕昭王。
燕昭王于破燕之后即位,卑身厚币以招贤者。
谓郭隗曰:“齐因孤之国乱而袭破燕,孤极知燕小力少,不足以报。
然诚得贤士以共国,以雪先王之耻,孤之愿也。
先生视可者,得身事之。”
郭隗曰:“王必欲致士,先从隗始。
况贤于隗者,岂远千里哉!”
于是昭王为隗改筑宫而师事之。
乐毅自魏往,邹衍自齐往,剧辛自赵往,士争趋燕。
燕王吊死问孤,与百姓同甘苦。
二十八年,燕国殷富,士卒乐轶轻战,于是遂以乐毅为上将军,与秦、楚、三晋合谋以伐齐。
齐兵败,愍王出亡于外。
燕兵独追北,入至临淄,尽取齐宝,烧其宫室宗庙。
齐城之不下者,独唯聊、莒、即墨,其馀皆属燕,六岁。
武成王七年,齐田单伐我,拔中阳。
十三年,秦败赵于长平四十馀万。
十四年,武成王卒,子孝王立。
孝王元年,秦围邯郸者解去。
三年卒,子今王喜立。
今王喜四年,秦昭王卒。
燕王命相栗腹约欢赵,以五百金为赵王酒。
还报燕王曰:“赵王壮者皆死长平,其孤未壮,可伐也。”
王召昌国君乐闲问之。
对曰:“赵四战之国,其民习兵,不可伐。”
王曰:“吾以五而伐一。”
对曰:“不可。”
燕王怒,群臣皆以为可。
卒起二军,车二千乘,栗腹将而攻鄗,卿秦攻代。
唯独大夫将渠谓燕王曰:“与人通关约交,以五百金饮人之王,使者报而反攻之,不祥,兵无成功。”
燕王不听,自将偏军随之。
将渠引燕王绶止之曰:“王必无自往,往无成功。”
王蹵之以足。
将渠泣曰:“臣非以自为,为王也!”
燕军至宋子,赵使廉颇将,击破栗腹于鄗。
破卿秦(乐乘)于代。
乐闲奔赵。
廉颇逐之五百馀里,围其国。
燕人请和,赵人不许,必令将渠处和。
燕相将渠以处和。
赵听将渠,解燕围。
六年,秦灭东(西)周,置三川郡。
七年,秦拔赵榆次三十七城,秦置太原郡。
九年,秦王政初即位。
十年,赵使廉颇将攻繁阳,拔之。
赵孝成王卒,悼襄王立。
使乐乘代廉颇,廉颇不听,攻乐乘,乐乘走,廉颇奔大梁。
十二年,赵使李牧攻燕,拔武遂、方城。
剧辛故居赵,与庞暖善,已而亡走燕。
燕见赵数困于秦,而廉颇去,令庞暖将也,欲因赵獘攻之。
问剧辛,辛曰:“庞暖易与耳。”
燕使剧辛将击赵,赵使庞暖击之,取燕军二万,杀剧辛。
秦拔魏二十城,置东郡。
十九年,秦拔赵之邺九城。
赵悼襄王卒。
二十三年,太子丹质于秦,亡归燕。
二十五年,秦虏灭韩王安,置颍川郡。
二十七年,秦虏赵王迁,灭赵。
赵公子嘉自立为代王。
燕见秦且灭六国,秦兵临易水,祸且至燕。
太子丹阴养壮士二十人,使荆轲献督亢地图于秦,因袭刺秦王。
秦王觉,杀轲,使将军王剪击燕。
二十九年,秦攻拔我蓟,燕王亡,徙居辽东,斩丹以献秦。
三十年,秦灭魏。
三十三年,秦拔辽东,虏燕王喜,卒灭燕。
是岁,秦将王贲亦虏代王嘉。
太史公曰:召公奭可谓仁矣!
甘棠且思之,况其人乎?
燕(北)迫蛮貉,内措齐、晋,崎岖彊国之闲,最为弱小,几灭者数矣。
然社稷血食者八九百岁,于姬姓独后亡,岂非召公之烈邪!
翻译
以上为 三十世家 · 燕召公世家的翻译。
评析
以上为 三十世家 · 燕召公世家的评析。
赏析
以上为 三十世家 · 燕召公世家的赏析。
拼音版
shǐ jì sān shí shì jiā yàn zhào gōng shì jiā。
史记 · 三十世家 · 燕召公世家。
sī mǎ qiān。
司马迁。
zhào gōng shì yǔ zhōu wáng tóng xìng,
召公奭与周王同姓,
xìng jī。
姓姬。
zhōu wǔ wáng zhī miè zhòu,
周武王之灭纣,
fēng zhào gōng yú běi yàn。
封召公于北燕。
qí zài chéng wáng shí,
其在成王时,
zhào wáng wèi sān gōng zì xiá yǐ xī,
召王为三公:自陜以西,
zhào gōng zhǔ zhī zì xiá yǐ dōng,
召公主之;自陜以东,
zhōu gōng zhǔ zhī。
周公主之。
chéng wáng jì yòu,
成王既幼,
zhōu gōng shè zhèng,
周公摄政,
dāng guó jiàn zuò,
当国践祚,
zhào gōng yí zhī,
召公疑之,
zuò jūn shì。
作君奭。
jūn shì bù shuō zhōu gōng,
君奭不说周公,
zhōu gōng nǎi chēng tāng shí yǒu yī yǐn,
周公乃称“汤时有伊尹,
jiǎ yú huáng tiān zài tài xū shí,
假于皇天;在太戌时,
zé yǒu ruò yī zhì chén hù,
则有若伊陟、臣扈,
jiǎ yú shàng dì,
假于上帝,
wū xián zhì wáng jiā zài zǔ yǐ shí,
巫咸治王家;在祖乙时,
zé yǒu ruò wū xián zài wǔ dīng shí,
则有若巫贤;在武丁时,
zé yǒu ruò gān bān lǜ wéi zī yǒu chén,
则有若甘般:率维兹有陈,
bǎo yì yǒu yīn。
保乂有殷”。
yú shì zhào gōng nǎi shuō。
于是召公乃说。
zhào gōng zhī zhì xī fāng,
召公之治西方,
shén dé zhào mín hé。
甚得兆民和。
zhào gōng xún xíng xiāng yì,
召公巡行乡邑,
yǒu táng shù,
有棠树,
jué yù zhèng shì qí xià,
决狱政事其下,
zì hóu bó zhì shù rén gè dé qí suǒ,
自侯伯至庶人各得其所,
wú shī zhí zhě。
无失职者。
zhào gōng zú,
召公卒,
ér mín rén sī zhào gōng zhī zhèng,
而民人思召公之政,
huái táng shù bù gǎn fá,
怀棠树不敢伐,
gē yǒng zhī,
哥咏之,
zuò gān táng zhī shī。
作甘棠之诗。
zì zhào gōng yǐ xià jiǔ shì zhì huì hóu。
自召公已下九世至惠侯。
yàn huì hóu dāng zhōu lì wáng bēn zhì,
燕惠侯当周厉王奔彘,
gòng hé zhī shí。
共和之时。
huì hóu zú,
惠侯卒,
zi lí hóu lì。
子釐侯立。
shì suì,
是岁,
zhōu xuān wáng chū jí wèi。
周宣王初即位。
lí hóu èr shí yī nián,
釐侯二十一年,
zhèng huán gōng chū fēng yú zhèng。
郑桓公初封于郑。
sān shí liù nián,
三十六年,
lí hóu zú,
釐侯卒,
zi qǐng hóu lì。
子顷侯立。
qǐng hóu èr shí nián,
顷侯二十年,
zhōu yōu wáng yín luàn,
周幽王淫乱,
wèi quǎn róng suǒ shì。
为犬戎所弑。
qín shǐ liè wéi zhū hóu。
秦始列为诸侯。
èr shí sì nián,
二十四年,
qǐng hóu zú,
顷侯卒,
zi āi hóu lì。
子哀侯立。
āi hóu èr nián zú,
哀侯二年卒,
zi zhèng hóu lì。
子郑侯立。
zhèng hóu sān shí liù nián zú,
郑侯三十六年卒,
zi móu hóu lì móu hóu qī nián,
子缪侯立 缪侯七年,
ér lǔ yǐn gōng yuán nián yě。
而鲁隐公元年也。
shí bā nián zú,
十八年卒,
zi xuān hóu lì。
子宣侯立。
xuān hóu shí sān nián zú,
宣侯十三年卒,
zi huán hóu lì。
子桓侯立。
huán hóu qī nián zú,
桓侯七年卒,
zi zhuāng gōng lì。
子庄公立。
zhuāng gōng shí èr nián,
庄公十二年,
qí huán gōng shǐ bà。
齐桓公始霸。
shí liù nián,
十六年,
yǔ sòng wèi gòng fá zhōu huì wáng,
与宋、卫共伐周惠王,
huì wáng chū bēn wēn,
惠王出奔温,
lì huì wáng dì tuí wèi zhōu wáng。
立惠王弟穨为周王。
shí qī nián,
十七年,
zhèng zhí yàn zhòng fù ér nèi huì wáng yú zhōu。
郑执燕仲父而内惠王于周。
èr shí qī nián,
二十七年,
shān róng lái qīn wǒ,
山戎来侵我,
qí huán gōng jiù yàn,
齐桓公救燕,
suì běi fá shān róng ér hái。
遂北伐山戎而还。
yàn jūn sòng qí huán gōng chū jìng,
燕君送齐桓公出境,
huán gōng yīn gē yàn suǒ zhì dì yǔ yàn,
桓公因割燕所至地予燕,
shǐ yàn gòng gòng tiān zǐ,
使燕共贡天子,
rú chéng zhōu shí zhí shǐ yàn fù xiū zhào gōng zhī fǎ。
如成周时职;使燕复修召公之法。
sān shí sān nián zú,
三十三年卒,
zi xiāng gōng lì。
子襄公立。
xiāng gōng èr shí liù nián,
襄公二十六年,
jìn wén gōng wèi jiàn tǔ zhī huì,
晋文公为践土之会,
chēng bó。
称伯。
sān shí yī nián,
三十一年,
qín shī bài yú yáo。
秦师败于肴。
sān shí qī nián,
三十七年,
qín mù gōng zú。
秦穆公卒。
sì shí nián,
四十年,
xiāng gōng zú,
襄公卒,
huán gōng lì。
桓公立。
huán gōng shí liù nián zú,
桓公十六年卒,
xuān gōng lì。
宣公立。
xuān gōng shí wǔ nián zú,
宣公十五年卒,
zhāo gōng lì。
昭公立。
zhāo gōng shí sān nián zú,
昭公十三年卒,
wǔ gōng lì。
武公立。
shì suì jìn miè sān qiè dài fū。
是岁晋灭三郄大夫。
wǔ gōng shí jiǔ nián zú,
武公十九年卒,
wén gōng lì。
文公立。
wén gōng liù nián zú,
文公六年卒,
yì gōng lì。
懿公立。
yì gōng yuán nián,
懿公元年,
qí cuī zhù shì qí jūn zhuāng gōng。
齐崔杼弑其君庄公。
sì nián zú,
四年卒,
zǐ huì gōng lì。
子惠公立。
huì gōng yuán nián,
惠公元年,
qí gāo zhǐ lái bēn。
齐高止来奔。
liù nián,
六年,
huì gōng duō chǒng jī,
惠公多宠姬,
gōng yù qù zhū dài fū ér lì chǒng jī sòng,
公欲去诸大夫而立宠姬宋,
dài fū gòng zhū jī sòng,
大夫共诛姬宋,
huì gōng jù,
惠公惧,
bēn qí。
奔齐。
sì nián,
四年,
qí gāo yǎn rú jìn,
齐高偃如晋,
qǐng gòng fá yàn,
请共伐燕,
rù qí jūn。
入其君。
jìn píng gōng xǔ,
晋平公许,
yǔ qí fá yàn,
与齐伐燕,
rù huì gōng。
入惠公。
huì gōng zhì yàn ér sǐ。
惠公至燕而死。
yàn lì dào gōng。
燕立悼公。
dào gōng qī nián zú,
悼公七年卒,
gòng gōng lì。
共公立。
gòng gōng wǔ nián zú,
共公五年卒,
píng gōng lì。
平公立。
jìn gōng shì bēi,
晋公室卑,
liù qīng shǐ jiàng dà。
六卿始彊大。
píng gōng shí bā nián,
平公十八年,
wú wáng hé lǘ pò chǔ rù yǐng。
吴王阖闾破楚入郢。
shí jiǔ nián zú,
十九年卒,
jiǎn gōng lì。
简公立。
jiǎn gōng shí èr nián zú,
简公十二年卒,
xiàn gōng lì。
献公立。
jìn zhào yāng wéi fàn zhōng xíng yú zhāo gē。
晋赵鞅围范、中行于朝歌。
xiàn gōng shí èr nián,
献公十二年,
qí tián cháng shì qí jūn jiǎn gōng。
齐田常弑其君简公。
shí sì nián,
十四年,
kǒng zǐ zú。
孔子卒。
èr shí bā nián,
二十八年,
xiàn gōng zú,
献公卒,
xiào gōng lì。
孝公立。
xiào gōng shí èr nián,
孝公十二年,
hán wèi zhào miè zhī bó,
韩、魏、赵灭知伯,
fēn qí dì,
分其地,
sān jìn jiàng。
三晋彊。
shí wǔ nián,
十五年,
xiào gōng zú,
孝公卒,
chéng gōng lì。
成公立。
chéng gōng shí liù nián zú,
成公十六年卒,
mǐn gōng lì。
愍公立。
mǐn gōng sān shí yī nián zú,
愍公三十一年卒,
lí gōng lì。
釐公立。
shì suì,
是岁,
sān jìn liè wéi zhū hóu。
三晋列为诸侯。
lí gōng sān shí nián,
釐公三十年,
fá bài qí yú lín yíng。
伐败齐于林营。
lí gōng zú,
釐公卒,
huán gōng lì。
桓公立。
huán gōng shí yī nián zú,
桓公十一年卒,
wén gōng lì。
文公立。
shì suì,
是岁,
qín xiàn gōng zú。
秦献公卒。
qín yì jiàng。
秦益彊。
wén gōng shí jiǔ nián,
文公十九年,
qí wēi wáng zú。
齐威王卒。
èr shí bā nián,
二十八年,
sū qín shǐ lái jiàn,
苏秦始来见,
shuō wén gōng。
说文公。
wén gōng yǔ chē mǎ jīn bó yǐ zhì zhào,
文公予车马金帛以至赵,
zhào sù hóu yòng zhī。
赵肃侯用之。
yīn yuē liù guó,
因约六国,
wèi cóng zhǎng。
为从长。
qín huì wáng yǐ qí nǚ wèi yàn tài zǐ fù。
秦惠王以其女为燕太子妇。
èr shí jiǔ nián,
二十九年,
wén gōng zú,
文公卒,
tài zǐ lì,
太子立,
shì wèi yì wáng。
是为易王。
yì wáng chū lì,
易王初立,
qí xuān wáng yīn yàn sàng fá wǒ,
齐宣王因燕丧伐我,
qǔ shí chéng sū qín shuō qí,
取十城;苏秦说齐,
shǐ fù guī yàn shí chéng。
使复归燕十城。
shí nián,
十年,
yàn jūn wèi wáng。
燕君为王。
sū qín yǔ yàn wén gōng fū rén sī tōng,
苏秦与燕文公夫人私通,
jù zhū,
惧诛,
nǎi shuō wáng shǐ qí wèi fǎn xián,
乃说王使齐为反闲,
yù yǐ luàn qí。
欲以乱齐。
yì wáng lì shí èr nián zú,
易王立十二年卒,
zi yàn kuài lì。
子燕哙立。
yàn kuài jì lì,
燕哙既立,
qí rén shā sū qín。
齐人杀苏秦。
sū qín zhī zài yàn,
苏秦之在燕,
yǔ qí xiāng zi zhī wèi hūn,
与其相子之为婚,
ér sū dài yǔ zi zhī jiāo。
而苏代与子之交。
jí sū qín sǐ,
及苏秦死,
ér qí xuān wáng fù yòng sū dài。
而齐宣王复用苏代。
yàn kuài sān nián,
燕哙三年,
yǔ chǔ sān jìn gōng qín,
与楚、三晋攻秦,
bù shèng ér hái。
不胜而还。
zi zhī xiāng yàn,
子之相燕,
guì zhòng,
贵重,
zhǔ duàn。
主断。
sū dài wéi qí shǐ yú yàn,
苏代为齐使于燕,
yàn wáng wèn yuē qí wáng xī rú duì yuē bì bù bà。
燕王问曰:“齐王奚如?”对曰:“必不霸。
yàn wáng yuē hé yě duì yuē bù xìn qí chén。
”燕王曰:“何也?”对曰:“不信其臣。
sū dài yù yǐ jī yàn wáng yǐ zūn zi zhī yě。
”苏代欲以激燕王以尊子之也。
yú shì yàn wáng dà xìn zǐ zhī。
于是燕王大信子之。
zi zhī yīn yí sū dài bǎi jīn,
子之因遗苏代百金,
ér tīng qí suǒ shǐ。
而听其所使。
lù máo shòu wèi yàn wáng bù rú yǐ guó ràng xiāng zi zhī。
鹿毛寿谓燕王:“不如以国让相子之。
rén zhī wèi yáo xián zhě,
人之谓尧贤者,
yǐ qí ràng tiān xià yú xǔ yóu,
以其让天下于许由,
xǔ yóu bù shòu,
许由不受,
yǒu ràng tiān xià zhī míng ér shí bù shī tiān xià。
有让天下之名而实不失天下。
jīn wáng yǐ guó ràng yú zi zhī,
今王以国让于子之,
zi zhī bì bù gǎn shòu,
子之必不敢受,
shì wáng yǔ yáo tóng háng yě。
是王与尧同行也。
yàn wáng yīn shǔ guó yú zi zhī,
”燕王因属国于子之,
zi zhī dà zhòng。
子之大重。
huò yuē yǔ jiàn yì,
或曰:“禹荐益,
yǐ ér yǐ qǐ rén wéi lì。
已而以启人为吏。
jí lǎo,
及老,
ér yǐ qǐ rén wéi bù zú rèn hū tiān xià,
而以启人为不足任乎天下,
chuán zhī yú yì。
传之于益。
yǐ ér qǐ yǔ jiāo dǎng gōng yì,
已而启与交党攻益,
duó zhī。
夺之。
tiān xià wèi yǔ míng chuán tiān xià yú yì,
天下谓禹名传天下于益,
yǐ ér shí lìng qǐ zì qǔ zhī。
已而实令启自取之。
jīn wáng yán shǔ guó yú zi zhī,
今王言属国于子之,
ér lì wú fēi tài zǐ rén zhě,
而吏无非太子人者,
shì míng shǔ zi zhī ér shí tài zǐ yòng shì yě。
是名属子之而实太子用事也。
wáng yīn shōu yìn zì sān bǎi shí lì yǐ shàng ér xiào zhī zǐ zhī。
”王因收印自三百石吏已上而效之子之。
zi zhī nán miàn xíng wáng shì,
子之南面行王事,
ér kuài lǎo bù tīng zhèng,
而哙老不听政,
gù wèi chén,
顾为臣,
guó shì jiē jué yú zi zhī。
国事皆决于子之。
sān nián,
三年,
guó dà luàn,
国大乱,
bǎi xìng dòng kǒng。
百姓恫恐。
jiāng jūn shì bèi yǔ tài zǐ píng móu,
将军市被与太子平谋,
jiāng gōng zi zhī。
将攻子之。
zhū jiàng wèi qí mǐn wáng yuē yīn ér fù zhī,
诸将谓齐愍王曰:“因而赴之,
pò yàn bì yǐ。
破燕必矣。
qí wáng yīn lìng rén wèi yàn tài zǐ píng yuē guǎ rén wén tài zǐ zhī yì,
”齐王因令人谓燕太子平曰:“寡人闻太子之义,
jiāng fèi sī ér lì gōng,
将废私而立公,
chì jūn chén zhī yì,
饬君臣之义,
míng fù zǐ zhī wèi。
明父子之位。
guǎ rén zhī guó xiǎo,
寡人之国小,
bù zú yǐ wéi xiān hòu。
不足以为先后。
suī rán,
虽然,
zé wéi tài zǐ suǒ yǐ lìng zhī。
则唯太子所以令之。
tài zǐ yīn yào dǎng jù zhòng,
”太子因要党聚众,
jiāng jūn shì bèi wéi gōng gōng,
将军市被围公宫,
gōng zi zhī,
攻子之,
bù kè。
不克。
jiāng jūn shì bèi jí bǎi xìng fǎn gōng tài zǐ píng,
将军市被及百姓反攻太子平,
jiāng jūn shì bèi sǐ,
将军市被死,
yǐ xùn。
以徇。
yīn gòu nán shù yuè,
因搆难数月,
sǐ zhě shù wàn,
死者数万,
zhòng rén dòng kǒng,
众人恫恐,
bǎi xìng lí zhì。
百姓离志。
mèng kē wèi qí wáng yuē jīn fá yàn,
孟轲谓齐王曰:“今伐燕,
cǐ wén wǔ zhī shí,
此文、武之时,
bù kě shī yě。
不可失也。
wáng yīn lìng zhāng zǐ jiāng wǔ dōu zhī bīng,
”王因令章子将五都之兵,
yǐ yīn běi dì zhī zhòng yǐ fá yàn。
以因北地之众以伐燕。
shì zú bù zhàn,
士卒不战,
chéng mén bù bì,
城门不闭,
yàn jūn kuài sǐ,
燕君哙死,
qí dà shèng。
齐大胜。
yàn zi zhī wáng èr nián,
燕子之亡二年,
ér yàn rén gòng lì tài zǐ píng,
而燕人共立太子平,
shì wèi yàn zhāo wáng。
是为燕昭王。
yàn zhāo wáng yú pò yàn zhī hòu jí wèi,
燕昭王于破燕之后即位,
bēi shēn hòu bì yǐ zhāo xián zhě。
卑身厚币以招贤者。
wèi guō kuí yuē qí yīn gū zhī guó luàn ér xí pò yàn,
谓郭隗曰:“齐因孤之国乱而袭破燕,
gū jí zhī yàn xiǎo lì shǎo,
孤极知燕小力少,
bù zú yǐ bào。
不足以报。
rán chéng dé xián shì yǐ gòng guó,
然诚得贤士以共国,
yǐ xuě xiān wáng zhī chǐ,
以雪先王之耻,
gū zhī yuàn yě。
孤之愿也。
xiān shēng shì kě zhě,
先生视可者,
dé shēn shì zhī。
得身事之。
guō kuí yuē wáng bì yù zhì shì,
”郭隗曰:“王必欲致士,
xiān cóng kuí shǐ。
先从隗始。
kuàng xián yú kuí zhě,
况贤于隗者,
qǐ yuǎn qiān lǐ zāi yú shì zhāo wáng wèi kuí gǎi zhù gōng ér shī shì zhī。
岂远千里哉!”于是昭王为隗改筑宫而师事之。
lè yì zì wèi wǎng,
乐毅自魏往,
zōu yǎn zì qí wǎng,
邹衍自齐往,
jù xīn zì zhào wǎng,
剧辛自赵往,
shì zhēng qū yàn。
士争趋燕。
yàn wáng diào sǐ wèn gū,
燕王吊死问孤,
yǔ bǎi xìng tóng gān kǔ。
与百姓同甘苦。
èr shí bā nián,
二十八年,
yān guó yīn fù,
燕国殷富,
shì zú lè yì qīng zhàn,
士卒乐轶轻战,
yú shì suì yǐ lè yì wèi shàng jiàng jūn,
于是遂以乐毅为上将军,
yǔ qín chǔ sān jìn hé móu yǐ fá qí。
与秦、楚、三晋合谋以伐齐。
qí bīng bài,
齐兵败,
mǐn wáng chū wáng yú wài。
愍王出亡于外。
yàn bīng dú zhuī běi,
燕兵独追北,
rù zhì lín zī,
入至临淄,
jǐn qǔ qí bǎo,
尽取齐宝,
shāo qí gōng shì zōng miào。
烧其宫室宗庙。
qí chéng zhī bù xià zhě,
齐城之不下者,
dú wéi liáo jǔ jí mò,
独唯聊、莒、即墨,
qí yú jiē shǔ yàn,
其馀皆属燕,
liù suì。
六岁。
wǔ chéng wáng qī nián,
武成王七年,
qí tián dān fá wǒ,
齐田单伐我,
bá zhōng yáng。
拔中阳。
shí sān nián,
十三年,
qín bài zhào yú cháng píng sì shí yú wàn。
秦败赵于长平四十馀万。
shí sì nián,
十四年,
wǔ chéng wáng zú,
武成王卒,
zi xiào wáng lì。
子孝王立。
xiào wáng yuán nián,
孝王元年,
qín wéi hán dān zhě jiě qù。
秦围邯郸者解去。
sān nián zú,
三年卒,
zi jīn wáng xǐ lì。
子今王喜立。
jīn wáng xǐ sì nián,
今王喜四年,
qín zhāo wáng zú。
秦昭王卒。
yàn wáng mìng xiāng lì fù yuē huān zhào,
燕王命相栗腹约欢赵,
yǐ wǔ bǎi jīn wèi zhào wáng jiǔ。
以五百金为赵王酒。
hái bào yàn wáng yuē zhào wáng zhuàng zhě jiē sǐ cháng píng,
还报燕王曰:“赵王壮者皆死长平,
qí gū wèi zhuàng,
其孤未壮,
kě fá yě。
可伐也。
wáng zhào chāng guó jūn lè xián wèn zhī。
”王召昌国君乐闲问之。
duì yuē zhào sì zhàn zhī guó,
对曰:“赵四战之国,
qí mín xí bīng,
其民习兵,
bù kě fá。
不可伐。
wáng yuē wú yǐ wǔ ér fá yī。
”王曰:“吾以五而伐一。
duì yuē bù kě。
”对曰:“不可。
yàn wáng nù,
”燕王怒,
qún chén jiē yǐ wéi kě。
群臣皆以为可。
zú qǐ èr jūn,
卒起二军,
chē èr qiān shèng,
车二千乘,
lì fù jiāng ér gōng hào,
栗腹将而攻鄗,
qīng qín gōng dài。
卿秦攻代。
wéi dú dài fū jiāng qú wèi yàn wáng yuē yú rén tōng guān yuē jiāo,
唯独大夫将渠谓燕王曰:“与人通关约交,
yǐ wǔ bǎi jīn yǐn rén zhī wáng,
以五百金饮人之王,
shǐ zhě bào ér fǎn gōng zhī,
使者报而反攻之,
bù xiáng,
不祥,
bīng wú chéng gōng。
兵无成功。
yàn wáng bù tīng,
”燕王不听,
zì jiāng piān jūn suí zhī。
自将偏军随之。
jiāng qú yǐn yàn wáng shòu zhǐ zhī yuē wáng bì wú zì wǎng,
将渠引燕王绶止之曰:“王必无自往,
wǎng wú chéng gōng。
往无成功。
wáng cù zhī yǐ zú。
”王蹵之以足。
jiāng qú qì yuē chén fēi yǐ zì wèi,
将渠泣曰:“臣非以自为,
wèi wáng yě yàn jūn zhì sòng zǐ,
为王也!”燕军至宋子,
zhào shǐ lián pō jiāng,
赵使廉颇将,
jī pò lì fù yú hào。
击破栗腹于鄗。
pò qīng qín lè chéng yú dài。
破卿秦(乐乘)于代。
lè xián bēn zhào。
乐闲奔赵。
lián pō zhú zhī wǔ bǎi yú lǐ,
廉颇逐之五百馀里,
wéi qí guó。
围其国。
yàn rén qǐng hé,
燕人请和,
zhào rén bù xǔ,
赵人不许,
bì lìng jiāng qú chǔ hé。
必令将渠处和。
yàn xiāng jiāng qú yǐ chǔ hé。
燕相将渠以处和。
zhào tīng jiāng qú,
赵听将渠,
jiě yàn wéi。
解燕围。
liù nián,
六年,
qín miè dōng xī zhōu,
秦灭东(西)周,
zhì sān chuān jùn。
置三川郡。
qī nián,
七年,
qín bá zhào yú cì sān shí qī chéng,
秦拔赵榆次三十七城,
qín zhì tài yuán jùn。
秦置太原郡。
jiǔ nián,
九年,
qín wáng zhèng chū jí wèi。
秦王政初即位。
shí nián,
十年,
zhào shǐ lián pō jiāng gōng fán yáng,
赵使廉颇将攻繁阳,
bá zhī。
拔之。
zhào xiào chéng wáng zú,
赵孝成王卒,
dào xiāng wáng lì。
悼襄王立。
shǐ lè chéng dài lián pō,
使乐乘代廉颇,
lián pō bù tīng,
廉颇不听,
gōng lè chéng,
攻乐乘,
lè chéng zǒu,
乐乘走,
lián pō bēn dà liáng。
廉颇奔大梁。
shí èr nián,
十二年,
zhào shǐ lǐ mù gōng yàn,
赵使李牧攻燕,
bá wǔ suì fāng chéng。
拔武遂、方城。
jù xīn gù jū zhào,
剧辛故居赵,
yǔ páng nuǎn shàn,
与庞暖善,
yǐ ér wáng zǒu yàn。
已而亡走燕。
yàn jiàn zhào shù kùn yú qín,
燕见赵数困于秦,
ér lián pō qù,
而廉颇去,
lìng páng nuǎn jiāng yě,
令庞暖将也,
yù yīn zhào bì gōng zhī。
欲因赵獘攻之。
wèn jù xīn,
问剧辛,
xīn yuē páng nuǎn yì yǔ ěr。
辛曰:“庞暖易与耳。
yàn shǐ jù xīn jiāng jī zhào,
”燕使剧辛将击赵,
zhào shǐ páng nuǎn jī zhī,
赵使庞暖击之,
qǔ yàn jūn èr wàn,
取燕军二万,
shā jù xīn。
杀剧辛。
qín bá wèi èr shí chéng,
秦拔魏二十城,
zhì dōng jùn。
置东郡。
shí jiǔ nián,
十九年,
qín bá zhào zhī yè jiǔ chéng。
秦拔赵之邺九城。
zhào dào xiāng wáng zú。
赵悼襄王卒。
èr shí sān nián,
二十三年,
tài zǐ dān zhì yú qín,
太子丹质于秦,
wáng guī yàn。
亡归燕。
èr shí wǔ nián,
二十五年,
qín lǔ miè hán wáng ān,
秦虏灭韩王安,
zhì yǐng chuān jùn。
置颍川郡。
èr shí qī nián,
二十七年,
qín lǔ zhào wáng qiān,
秦虏赵王迁,
miè zhào。
灭赵。
zhào gōng zǐ jiā zì lì wèi dài wáng。
赵公子嘉自立为代王。
yàn jiàn qín qiě miè liù guó,
燕见秦且灭六国,
qín bīng lín yì shuǐ,
秦兵临易水,
huò qiě zhì yàn。
祸且至燕。
tài zǐ dān yīn yǎng zhuàng shì èr shí rén,
太子丹阴养壮士二十人,
shǐ jīng kē xiàn dū kàng dì tú yú qín,
使荆轲献督亢地图于秦,
yīn xí cì qín wáng。
因袭刺秦王。
qín wáng jué,
秦王觉,
shā kē,
杀轲,
shǐ jiāng jūn wáng jiǎn jī yàn。
使将军王剪击燕。
èr shí jiǔ nián,
二十九年,
qín gōng bá wǒ jì,
秦攻拔我蓟,
yàn wáng wáng,
燕王亡,
xǐ jū liáo dōng,
徙居辽东,
zhǎn dān yǐ xiàn qín。
斩丹以献秦。
sān shí nián,
三十年,
qín miè wèi。
秦灭魏。
sān shí sān nián,
三十三年,
qín bá liáo dōng,
秦拔辽东,
lǔ yàn wáng xǐ,
虏燕王喜,
zú miè yàn。
卒灭燕。
shì suì,
是岁,
qín jiāng wáng bēn yì lǔ dài wáng jiā。
秦将王贲亦虏代王嘉。
tài shǐ gōng yuē zhào gōng shì kě wèi rén yǐ gān táng qiě sī zhī,
太史公曰:召公奭可谓仁矣!甘棠且思之,
kuàng qí rén hū yàn běi pò mán háo,
况其人乎?燕(北)迫蛮貉,
nèi cuò qí jìn,
内措齐、晋,
qí qū jiàng guó zhī xián,
崎岖彊国之闲,
zuì wéi ruò xiǎo,
最为弱小,
jǐ miè zhě shù yǐ。
几灭者数矣。
rán shè jì xuè shí zhě bā jiǔ bǎi suì,
然社稷血食者八九百岁,
yú jī xìng dú hòu wáng,
于姬姓独后亡,
qǐ fēi zhào gōng zhī liè xié。
岂非召公之烈邪!。
以上为 三十世家 · 燕召公世家的拼音版。