隐也者,文外之重旨者也;秀也者,篇中之独拔者也。
隐以复意为工,秀以卓绝为巧。
斯乃旧章之懿绩,才情之嘉会也。
夫隐之为体,义生文外,秘响旁通,伏采潜发,譬爻象之变互体,川渎之韫珠玉也。
故互体变爻,而化成四象;珠玉潜水,而澜表方圆。
始正而末奇,内明而外润,使玩之者无穷,味之者不厌矣。
彼波起辞间,是谓之秀。
纤手丽音,宛乎逸态,若远山之浮烟霭,娈女之靓容华。
然烟霭天成,不劳于妆点;容华格定,无待于裁熔;深浅而各奇,秾纤而俱妙,若挥之则有馀,而揽之则不足矣。
夫立意之士,务欲造奇,每驰心于玄默之表;工辞之人,必欲臻美,恒匿思于佳丽之乡。
呕心吐胆,不足语穷;锻岁炼年,奚能喻苦?
故能藏颖词间,昏迷于庸目;露锋文外,惊绝乎妙心。
使酝藉者蓄隐而意愉,英锐者抱秀而心悦。
譬诸裁云制霞,不让乎天工;斫卉刻葩,有同乎神匠矣。
若篇中乏隐,等宿儒之无学,或一叩而语穷,句间鲜秀,如巨室之少珍,若百诘而色沮:斯并不足于才思,而亦有愧于文辞矣。
将欲征隐,聊可指篇∶古诗之离别,乐府之长城,词怨旨深,而复兼乎比兴。
陈思之《黄雀》,公干之《青松》,格刚才劲,而并长于讽谕。
叔夜之《赠行》,嗣宗之《咏怀》,境玄思澹,而独得乎优闲。
士衡之疏放,彭泽之豪逸,心密语澄,而俱适乎壮采。
如欲辨秀,亦惟摘句“常恐秋节至,凉飙夺炎热”,意凄而词婉,此匹妇之无聊也;“临河濯长缨,念子怅悠悠”,志高而言壮,此丈夫之不遂也;“东西安所之,徘徊以旁皇”,心孤而情惧,此闺房之悲极也;“朔风动秋草,边马有归心”,气寒而事伤,此羁旅之怨曲也。
凡文集胜篇,不盈十一,篇章秀句,裁可百二。
并思合而自逢,非研虑之所课也。
或有晦塞为深,虽奥非隐,雕削取巧,虽美非秀矣。
故自然会妙,譬卉木之耀英华;润色取美,譬缯帛之染朱绿。
朱绿染缯,深而繁鲜;英华曜树,浅而炜烨。
隐篇所以照文苑,秀句所以侈翰林,盖以此也。
赞曰∶ 文隐深蔚,馀味曲包。
辞生互体,有似变爻。
言之秀矣,万虑一交。
动心惊耳,逸响笙匏。
翻译
以上为文心雕龙 · 隐秀的翻译。
注释
以上为文心雕龙 · 隐秀的注释。
评析
以上为文心雕龙 · 隐秀的评析。
赏析
以上为文心雕龙 · 隐秀的赏析。
拼音版
wén xīn diāo lóng yǐn xiù。
文心雕龙 · 隐秀。
liú xié。
刘勰。
fū xīn shù zhī dòng yuǎn yǐ,
夫心术之动远矣,
wén qíng zhī biàn shēn yǐ,
文情之变深矣,
yuán ào ér pài shēng,
源奥而派生,
gēn shèng ér yǐng jùn,
根盛而颖峻,
shì yǐ wén zhī yīng ruí,
是以文之英蕤,
yǒu xiù yǒu yǐn。
有秀有隐。
yǐn yě zhě,
隐也者,
wén wài zhī zhòng zhǐ zhě yě xiù yě zhě,
文外之重旨者也;秀也者,
piān zhōng zhī dú bá zhě yě。
篇中之独拔者也。
yǐn yǐ fù yì wèi gōng,
隐以复意为工,
xiù yǐ zhuō jué wèi qiǎo。
秀以卓绝为巧。
sī nǎi jiù zhāng zhī yì jī,
斯乃旧章之懿绩,
cái qíng zhī jiā huì yě。
才情之嘉会也。
fū yǐn zhī wèi tǐ,
夫隐之为体,
yì shēng wén wài,
义生文外,
mì xiǎng páng tōng,
秘响旁通,
fú cǎi qián fā,
伏采潜发,
pì yáo xiàng zhī biàn hù tǐ,
譬爻象之变互体,
chuān dú zhī yùn zhū yù yě。
川渎之韫珠玉也。
gù hù tǐ biàn yáo,
故互体变爻,
ér huà chéng sì xiàng zhū yù qián shuǐ,
而化成四象;珠玉潜水,
ér lán biǎo fāng yuán。
而澜表方圆。
shǐ zhèng ér mò qí,
始正而末奇,
nèi míng ér wài rùn,
内明而外润,
shǐ wán zhī zhě wú qióng,
使玩之者无穷,
wèi zhī zhě bù yàn yǐ。
味之者不厌矣。
bǐ bō qǐ cí jiān,
彼波起辞间,
shì wèi zhī xiù。
是谓之秀。
qiàn shǒu lì yīn,
纤手丽音,
wǎn hū yì tài,
宛乎逸态,
ruò yuǎn shān zhī fú yān ǎi,
若远山之浮烟霭,
luán nǚ zhī jìng róng huá。
娈女之靓容华。
rán yān ǎi tiān chéng,
然烟霭天成,
bù láo yú zhuāng diǎn róng huá gé dìng,
不劳于妆点;容华格定,
wú dài yú cái róng shēn qiǎn ér gè qí,
无待于裁熔;深浅而各奇,
nóng xiān ér jù miào,
秾纤而俱妙,
ruò huī zhī zé yǒu yú,
若挥之则有馀,
ér lǎn zhī zé bù zú yǐ。
而揽之则不足矣。
fū lì yì zhī shì,
夫立意之士,
wù yù zào qí,
务欲造奇,
měi chí xīn yú xuán mò zhī biǎo gōng cí zhī rén,
每驰心于玄默之表;工辞之人,
bì yù zhēn měi,
必欲臻美,
héng nì sī yú jiā lì zhī xiāng。
恒匿思于佳丽之乡。
ǒu xīn tǔ dǎn,
呕心吐胆,
bù zú yǔ qióng duàn suì liàn nián,
不足语穷;锻岁炼年,
xī néng yù kǔ gù néng cáng yǐng cí jiān,
奚能喻苦?故能藏颖词间,
hūn mí yú yōng mù lù fēng wén wài,
昏迷于庸目;露锋文外,
jīng jué hū miào xīn。
惊绝乎妙心。
shǐ yùn jí zhě xù yǐn ér yì yú,
使酝藉者蓄隐而意愉,
yīng ruì zhě bào xiù ér xīn yuè。
英锐者抱秀而心悦。
pì zhū cái yún zhì xiá,
譬诸裁云制霞,
bù ràng hū tiān gōng zhuó huì kè pā,
不让乎天工;斫卉刻葩,
yǒu tóng hū shén jiàng yǐ。
有同乎神匠矣。
ruò piān zhōng fá yǐn,
若篇中乏隐,
děng sù rú zhī wú xué,
等宿儒之无学,
huò yī kòu ér yǔ qióng,
或一叩而语穷,
jù jiān xiān xiù,
句间鲜秀,
rú jù shì zhī shǎo zhēn,
如巨室之少珍,
ruò bǎi jí ér sè jǔ sī bìng bù zú yú cái sī,
若百诘而色沮:斯并不足于才思,
ér yì yǒu kuì yú wén cí yǐ。
而亦有愧于文辞矣。
jiāng yù zhēng yǐn,
将欲征隐,
liáo kě zhǐ piān gǔ shī zhī lí bié,
聊可指篇∶古诗之离别,
yuè fǔ zhī cháng chéng,
乐府之长城,
cí yuàn zhǐ shēn,
词怨旨深,
ér fù jiān hū bǐ xīng。
而复兼乎比兴。
chén sī zhī huáng què,
陈思之《黄雀》,
gōng gàn zhī qīng sōng,
公干之《青松》,
gé gāng cái jìn,
格刚才劲,
ér bìng cháng yú fěng yù。
而并长于讽谕。
shū yè zhī zèng xíng,
叔夜之《赠行》,
sì zōng zhī yǒng huái,
嗣宗之《咏怀》,
jìng xuán sī dàn,
境玄思澹,
ér dú de hū yōu xián。
而独得乎优闲。
shì héng zhī shū fàng,
士衡之疏放,
péng zé zhī háo yì,
彭泽之豪逸,
xīn mì yǔ chéng,
心密语澄,
ér jù shì hū zhuàng cǎi。
而俱适乎壮采。
rú yù biàn xiù,
如欲辨秀,
yì wéi zhāi jù cháng kǒng qiū jié zhì,
亦惟摘句“常恐秋节至,
liáng biāo duó yán rè,
凉飙夺炎热”,
yì qī ér cí wǎn,
意凄而词婉,
cǐ pǐ fù zhī wú liáo yě lín hé zhuó cháng yīng,
此匹妇之无聊也;“临河濯长缨,
niàn zi chàng yōu yōu,
念子怅悠悠”,
zhì gāo ér yán zhuàng,
志高而言壮,
cǐ zhàng fū zhī bù suí yě dōng xī ān suǒ zhī,
此丈夫之不遂也;“东西安所之,
pái huái yǐ páng huáng,
徘徊以旁皇”,
xīn gū ér qíng jù,
心孤而情惧,
cǐ guī fáng zhī bēi jí yě shuò fēng dòng qiū cǎo,
此闺房之悲极也;“朔风动秋草,
biān mǎ yǒu guī xīn,
边马有归心”,
qì hán ér shì shāng,
气寒而事伤,
cǐ jī lǚ zhī yuàn qū yě。
此羁旅之怨曲也。
fán wén jí shèng piān,
凡文集胜篇,
bù yíng shí yī,
不盈十一,
piān zhāng xiù jù,
篇章秀句,
cái kě bǎi èr。
裁可百二。
bìng sī hé ér zì féng,
并思合而自逢,
fēi yán lǜ zhī suǒ kè yě。
非研虑之所课也。
huò yǒu huì sāi wèi shēn,
或有晦塞为深,
suī ào fēi yǐn,
虽奥非隐,
diāo xuē qǔ qiǎo,
雕削取巧,
suī měi fēi xiù yǐ。
虽美非秀矣。
gù zì rán huì miào,
故自然会妙,
pì huì mù zhī yào yīng huá rùn sè qǔ měi,
譬卉木之耀英华;润色取美,
pì zēng bó zhī rǎn zhū lǜ。
譬缯帛之染朱绿。
zhū lǜ rǎn zēng,
朱绿染缯,
shēn ér fán xiān yīng huá yào shù,
深而繁鲜;英华曜树,
qiǎn ér wěi yè。
浅而炜烨。
yǐn piān suǒ yǐ zhào wén yuàn,
隐篇所以照文苑,
xiù jù suǒ yǐ chǐ hàn lín,
秀句所以侈翰林,
gài yǐ cǐ yě。
盖以此也。
zàn yuē wén yǐn shēn wèi,
赞曰∶ 文隐深蔚,
yú wèi qǔ bāo。
馀味曲包。
cí shēng hù tǐ,
辞生互体,
yǒu shì biàn yáo。
有似变爻。
yán zhī xiù yǐ,
言之秀矣,
wàn lǜ yī jiāo。
万虑一交。
dòng xīn jīng ěr,
动心惊耳,
yì xiǎng shēng páo。
逸响笙匏。
以上为文心雕龙 · 隐秀的拼音版。